هوش کلامی و راه‌های تقویت آن

هوش کلامی (Linguistic Intelligence) یکی از انواع هوش‌های چندگانه است که برای اولین بار توسط هوارد گاردنر (Howard Gardner) معرفی شد. این نوع هوش مستقیما به توانایی افراد در استفاده از مفاهیم زبانی برای صحبت کردن و بیان منظور ارتباط دارد.

افراد دارای هوش کلامی بالا می‌توانند به خوبی از کلمات و عبارات مناسب استفاده کرده و زیبا و تاثیرگذار صحبت کنند. یک مثال ساده از افرادی که پتانسیل هوش زبانی بالایی دارند، کودکانی هستند که درست مثل بزرگسالان صحبت می‌کنند و موفق می‌شوند با سوالات و صحبت‌های خود آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهند.

در این مطلب قصد داریم درباره مفهوم هوش کلامی، ویژگی‌های افراد دارای این توانایی و همچنین راهکارهای تقویت هوش کلامی در افراد صحبت کنیم، پس تا انتها همراه ما باشید.

هوش کلامی چیست؟

به‌طور کلی هوش کلامی به معنای توانایی استفاده موثر از کلمات و ترکیب آن‌ها در ارتباطات روزمره و حل مسائل مختلف است. همه ما در موقعیت‌های مختلف، مانند نوشتن یک پیام یا نامه و حتی صحبت کردن با همدیگر، از هوش کلامی استفاده می‌کنیم.

دنیای مدرن امروزی حول محور گوش دادن یا خواندن کلمات برای درک مفهوم و بیان اطلاعات از طریق زبان گفتاری ساخته شده است. افراد داری هوش کلامی بالا می‌توانند با تکیه بر این استعداد و همچنین به کار گیری زبان بدن و تن صدای مناسب از هیپنوتیزم کلامی استفاده کرده و مخاطب را بیشتر تحت تاثیر قرار دهند.

تفاوت هوش کلامی با هوش هیجانی

هوش هیجانی یا EI (Emotional Intelligence)، به معنای توانایی درک، مدیریت و استفاده از احساسات به روش‌های مثبت برای برقراری ارتباط موثر با سایرین، همدلی با آن‌ها، غلبه بر چالش‌ها و خنثی کردن تعارض‌ها است.  این مفهوم به این معنا است که آگاه باشیم احساسات ما می‌توانند رفتار ما را هدایت کنند و بر دیگران تاثیر مثبت یا منفی بگذارند.

به‌طور کلی مدیریت احساسات مختلف به ویژه زمانی که تحت فشار هستیم، اهمیت بسیار زیادی دارد. به‌ عنوان مثال اگر یک سخنران عمومی هستید، باید بتوانید در مواجهه با چالش‌های مختلف احساسات خود را کنترل کرده و با استرس در سخنرانی مقابله کنید. این موارد به صورت مستقیم تحت تاثیر هوش هیجانی شما خواهند بود.

اما در مقابل هوش کلامی (Linguistic Intelligence) بر استفاده از زبان، استدلال و حل مسئله تمرکز دارد. یعنی باید بتوانید در شرایط مختلف از عبارات درست و تاثیرگذار برای بیان مقصود خود استفاده کنید و بر مخاطب خود تاثیر خوبی بگذارید.

افراد با هوش کلامی بالا، چه ویژگی‌هایی دارند؟

به‌طور کلی افرادی که دارای هوش کلامی بالا هستند، مانند نویسندگان، شاعران، سخنرانان و حقوقدان‌ها، می‌توانند مقصود خود را در ارتباط نوشتاری و کلامی به درستی بیان کنند. این افراد از بازی با کلمات و همچنین یادگیری زبان‌های جدید لذت می‌برند و می‌توانند قواعد یک زبان جدید را سریع‌تر از دیگران یاد بگیرند.

اگر شما هم ویژگی‌های زیر را دارید، از هوش کلامی بالایی برخوردار هستید:

✓ به راحتی اطلاعات نوشتاری و گفتاری را به خاطر می‌سپارید.

✓ از کتاب خواندن، نوشتن و ویرایش متن‌ها لذت می‌برید.

✓ در مذاکرات و سخنرانی‌ها به خوبی دیگران را متقاعد می‌کنید.

✓ مسائل را درست و واضح بیان می‌کنید.

✓ اغلب هنگام تعریف کردن داستان‌های مختلف از طنز استفاده می‌کنید.

✓ از یادگیری کلمات جالب، معنی‌دار و جدید لذت می‎برید.

✓ در مورد کتاب‌ها و متن‌هایی که می‌خوانید صحبت می‌کنید.

✓ به نشانه‌گذاری و ریتم در متون علاقه دارید.

✓ از برخورد با زبان‌های خارجی و یادگیری آن‌ها لذت می‎برید.

چطور هوش کلامی را در خود تقویت کنیم؟

در ادامه چند راهکار برای بهبود هوش زبانی را به شما معرفی خواهیم کرد:

✓ خاطرات و روزمرگی‌های خود را یادداشت کنید: نوشتن منظم و مستمر یکی از راه‌های بهبود مهارت‌های نوشتاری شما است. اگر هر روز خاطرات خود را بنویسید، به زودی شاهد بهتر شدن نحوه بیان خود خواهید بود.

✓ کتاب، مجله و مقاله‌هایی درباره موضوعات مختلف بخوانید: دومین راهکار تاثیرگذار برای تقویت هوش کلامی، خواندن کتاب و مجله در موضوعات مختلف است. توجه داشته باشید که شما باید کتاب‌هایی را انتخاب کنید که می‌توانند تفکر و تخیل شما را به چالش بکشند. همچنین می‌توانید، بعد از تمام شدن کتاب خلاصه آن را یادداشت کنید.

✓ با دوستان و خانواده خود صحبت کنید: سومین راه موثر برای بهبود هوش زبانی صحبت کردن با دیگران است. سعی کنید از هر فرصتی برای صحبت با افراد مختلف استفاده کنید و از ایده‌ها، تجربیات و نظرات آن‌ها مطلع شوید.

✓ جدول حل کنید: جدول کلمات متقاطع و یا پازل‌های کلمات یک راهی عالی برای پر کردن زمان‌های آزاد هستند. شما می‌توانید با یک روش سرگرم کننده، هوش زبان خود را تقویت کنید.

✓ نامه بنویسید: در زندگی امروزی به ندرت پیش می‌آید که برای کسی نامه بنویسید. با این حال، نامه نوشتن یک راه عالی برای بهبود مهارت‌های کلامی و نوشتاری شما است. بسیاری از نویسندگان معروف گذشته به عنوان نامه نویسان پرکار شناخته شده‌اند.

✓ هر روز یک لغت جدید یاد بگیرید: یادگیری روزمره کلمات جدید، یک راه عالی برای بهبود دایره لغات است. دایره لغات گسترده کمک می‌کند تا به گوینده و نویسنده بهتری تبدیل شوید.

تقویت هوش کلامی چه مزایایی دارد؟

استفاده از هوش کلامی یکی از ملزومات برقراری ارتباط موثر با دیگران در محیط‌های کاری، تحصیلی و حتی ارتباطات روزمره معمول است. تقویت هوش زبانی به افراد کمک می‌کند تا در این موقعیت‌ها موفق و تاثیرگذار باشند. همچنین زمانی که هوش کلامی را در خود تقویت کنید، در گفتگوها تمرکز بیشتری خواهید داشت و ترس از صحبت کردن در جمع در شما از بین می‌رود.

برخی از مزایای تقویت هوش کلامی عبارت‌اند از:

✓ موفقیت‌های تحصیلی؛ تقویت هوش کلامی به رشد عملکرد افراد در مدرسه و دانشگاه، به ویژه در موضوعاتی مثل خواندن، نوشتن و دروس مبتنی بر زبان، کمک می‌کند.

✓ موفقیت شغلی؛ بسیاری از شغل‌ها مثل وکالت، روزنامه نگاری، سیاست و غیره نیاز به مهارت‌های کلامی قوی دارند. تقویت هوش کلامی افراد فعال در این مشاغل، می‌تواند به عنوان یک دارایی برای آن‌ها به شمار بیاید.

✓ برقراری ارتباطات بین فردی موثر؛ هوش کلامی می‌تواند بر چگونگی ارتباط افراد با ایده‌ها و احساسات دیگران تاثیرگذار باشد. تقویت هوش کلامی باعث می‌شود که فرد در روابط شخصی، محیط‌های کاری و موقعیت‌های اجتماعی موفق‌تر باشد.

✓ تقویت مهارت حل مسئله؛ تقویت هوش زبانی در افراد باعث بهبود مهارت حل مسئله و همچنین تفکر انتقادی در آن‌ها خواهد بود.

✓ بهبود ارتباطات در زندگی روزمره؛ هوش زبانی در افراد باعث می‌شود که در انجام فعالیت‌های روزمره مانند خواندن، درک متون پیچیده، پیروی از دستورالعمل‌ها و همچنین درگیر شدن در مکالمات مختلف بهتر عمل کنند.

معرفی منابع خوب برای تقویت هوش کلامی

در ابتدای راه از رمان‌ها و مجلات مورد علاقه خود شروع کنید. در ادامه نیز کتاب‌هایی مانند کتاب‌های زیر را را مطالعه کنید:

• قدرت کلمات، نوشته نورمن لوئیس (Norman Lewis)
• قدرت هوش کلامی، نوشته تونی بوزان (Tony Buzan)
• چگونه با هر جور آدمی ارتباط برقرار کنیم، نوشته لیل لوندز (Leil Lowndes)
• هرگز سازش نکنید، نوشته کریس ووس (Chris Voss)

💡 شرکت در دوره‌های‌ فن بیان نیز به عنوان یک راهکار مناسب برای تقویت این بعد از هوش در شما خواهد بود. موسسه آموزش عالی فن پردازان به شما کمک می‌کند تا به راحتی مهارت‌های فن بیان و سخنرانی در جمع را در خود تقویت کنید.

دوره فن بیان فن پردازان، برای همه افراد مناسب است، چرا که باعث تقویت مهارت‌های ارتباطی موثر، بالا بردن اعتماد به نفس و موفقیت‌های بسیاری در زندگی فردی و اجتماعی می‌شود. شما می‌توانید با حضور در این دوره گام بزرگی در راستای تقویت هوش کلامی خود بردارید.

اهمیت توجه به هوش کلامی در کودکان

هوش کلامی می‌تواند کل زندگی اجتماعی کودکان در آینده را شکل دهد. همچنین این قابلیت در موفقیت تحصیلی آن‌ها نیز تاثیرگذار خواهد بود.

به‌طور کلی برای موفقیت در برخی از دروس مثل ادبیات، کودکان باید پتانسیل هوش کلامی بالاتر از حد متوسط داشته باشند. همچنین کودکانی که هوش کلامی بالاتری دارند، می‌توانند در آینده روابط سالم‌تری برقرار کرده و مشکلات خود را بهتر از دیگران حل کنند. در نتیجه والدین یا مربیان آن‌ها موظف هستند با استفاده از روش‌های مختلف به تقویت هوش زبانی کودکان کمک کنند.

استفاده از بازی برای تقویت هوش کلامی کودکان یکی از راهکارهایی است که می‌تواند نتایج موفقیت آمیزی را در این زمینه به همراه داشته باشد.

راه‌های تقویت هوش کلامی در کودکان

✓ تشویق کودکان به تعامل در اجتماع و شرکت در بحث‌ و گفتگوها

✓ تحریک تخیل در کودکان و تشویق آن‌ها به تفکر خلاق و انجام کارهای خلاقانه؛ برای این کار می‌توانید از بازی‌های تخیلی مختلف برای بچه‌ها استفاده کنید.

✓ ایجاد انگیزه در کودکان برای یادداشت کردن اتفاقات روزمره و نامه نوشتن برای دوستان.

✓ آموختن یک زبان جدید به کودکان و تشویق آن‌ها برای استفاده از آن.

✓ صحبت با کودکان درباره موضوعات مختلف و تشویق آن‌ها برای بیان کردن ایده‌ها و نظراتشان.

افراد در چه مشاغلی باید هوش کلامی خود را تقویت کنند؟

استفاده از مهارت کلامی در مشاغلی که به استدلال و درک اطلاعات مکتوب و همچنین تصمیم گیری نیاز دارند، ضروری است. اگر در یکی از مشاغل زیر فعالیت می‌کنید، لازم است هوش کلامی خود را تقویت کنید:

• وکیل
• شاعر
• نویسنده
• معلم
• کپی رایتر
• روزنامه‌‌نگار
• مترجم
• سیاست
• اجرای تلویزیونی و رادیویی
• سخنران

سخن پایانی

همان طور که دیدید در این مطلب درباره هوش کلامی و روش‌های تقویت آن صحبت کردیم. افراد دارای هوش کلامی بالا می‌توانند ساده‌تر از دیگران مقصود خود را بیان کرده و طرف مقابل را متقاعد کنند. همچنین به واسطه این مهارت، در موقعیت‌های شغلی موفق‌تر از سایرین خواهند بود.

روش‌های مختلفی برای تقویت هوش کلامی در کودکان و بزرگسالان وجود دارد. شما می‌توانید از طریق نوشتن نامه و خاطرات، کتاب خواندن، تعامل بیشتر با نزدیکان و یادگیری یک زبان جدید هوش کلامی را در خود تقویت کنید. همچنین شرکت در دوره‌های فن بیان به تقویت این مهارت در شما کمک خواهد کرد.

سوالات متداول

روش‌های تقویت هوش کلامی به چه صورت هستند؟

هوش کلامی را می‌توان از طریق روش‌های مختلفی مانند نوشتن روزمرگی‌ها، خواندن کتاب و مجلات مختلف، صحبت کردن با اطرافیان، جدول حل کردن، نامه نگاری و یادگرفتن زبان‌های جدید تقویت کرد.

چه شغل‌هایی به هوش کلامی بالا نیاز دارند؟

مشاغلی مانند وکالت، نویسندگی، روزنامه‌نگاری، تدریس، ترجمه، گفتار درمانی، سخنرانی و اجرا در تلویزیون و رادیو به هوش کلامی بالایی نیاز دارند.

چه کتاب‌هایی برای تقویت هوش زبانی مفید هستند؟

قدرت کلمات نوشته نورمن لوئیس ، قدرت هوش کلامی نوشته تونی بوزان، چگونه با هر جور آدمی ارتباط برقرار کنیم نوشته لیل لوندز و هرگز سازش نکنید نوشته کریس ووس.